Sinds ik ontdekt heb dat nieuwsgierigheid een krachtige eigenschap is, zie ik het woord overal oppoppen. Het heeft misschien ook te maken dat ik me de laatste tijd meer ben gaan bezig houden met nieuw onderwijs. En gelukkig zijn veel mensen het met me eens dat nieuwsgierigheid, zelf ontdekken en vragen mogen stellen daarin belangrijke speerpunten zijn. Voor zowel de leerling als de docent!
Nieuwsgierigheid gaat niet over het vinden van antwoorden, het gaat over het stellen van vragen. Het gaat niet over het formuleren van een mening, het gaat het durven uitspreken van je verwondering. Het gaat niet over passen en meten in hokjes, het gaat over ontdekken van verbinding.
Spiegel zonder oordeel
Bij nieuwsgierigheid hoort openheid; onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Je kunt alleen echt nieuwsgierig zijn als je open en onbevooroordeeld naar de wereld kijkt. De basis van die wereld zijn wijzelf, als individu. Daar begint ook openheid: bij onszelf. Zodra je nieuwsgierig durft te zijn naar jezelf, ben je zonder oordeel. Alles wat er is, mag er zijn. Je stelt jezelf vragen in plaats van oordelen. Je bekijkt jezelf in de spiegel en beschrijft wat je ziet of voelt. Open, blanco, met ruimte, altijd in beweging.
Gepassioneerd nieuwsgierig
Ik zet mijn openheid vaak in tijdens mijn werk, als ik praat met jongeren. Een prachtig voorbeeld deed zich twee maanden geleden voor. Ik had een afspraak met een jongerenwerker en vijf jongeren in een buurthuis ergens op de Veluwe. De jongerenwerker had ik een keer eerder gezien, van de jongeren had ik geen beeld, geen idee wat ik moest ‘verwachten’. Niets verwachten leek mij dan ook het beste, gewoon lekker nieuwsgierig zijn. Dus reed ik naar het buurthuis en trof daar vijf jongens aan van Marokkaanse afkomst tussen de 18 en 30 jaar. Jongens waar ik niet zo vaak mee in aanraking kom.
Het begin van het gesprek verliep een beetje stroef, ik geef het eerlijk toe, we moesten wat aan elkaar wennen. Maar na tien minuten, toen steeds duidelijker werd dat ik daar kwam omdat ik oprecht nieuwsgierig naar hen was, geen oordeel had en ‘gewoon hun verhaal wilde horen’ kwamen ze los. Ze vertelde een uur lang honderduit over de projecten die ze draaiden met andere jongeren, hoe ze hun voorbeeldfunctie serieus namen, en dat ze niet altijd een goed voorbeeld zijn geweest. De sfeer was ontspannen. We waren gelijkwaardig aan elkaar, ik werd als nieuwsgierige vragensteller voor dat moment welkom geheten in hun wereld.Toen ik vertelde dat ik ook jongeren gesproken had in andere dorpen, wilde een van de jongens graag weten of ik tijdens die gesprekken iets had gehoord waar zij in hun projecten ook wat aan konden hebben. Ha, ik was niet de enige die nieuwsgierig was, hij was het ook! En hij had blijkbaar het gevoel dat hij de vraag kon stellen, hij durfde te vragen. Er was ruimte voor gesprek: gelijkwaardig en open.
Open ruimte
Openheid gaat dan ook niet om de hoeveelheid woorden die je zegt of dat je, je hele hebben en houden op tafel gooit. Open zijn is spreken vanuit vertrouwen, vanuit je gevoel. Met een open hart, dat geraakt mag worden door de ander. Als je een open gesprek hebt met elkaar is er ruimte. Ruimte om iets te zeggen en dezelfde ruimte om niets te zeggen. De ander voelt de ruimte om te verwonderen, zonder oordeel, over de woorden die wel of niet gezegd worden. Je voelt de energie stromen tussen beide partijen als oprechte nieuwsgierigheid aan de basis van die openheid ligt. Wat is er mooier dan samen nieuwsgierig zijn?!
Durf jij samen met de ander nieuwsgierig te zijn?