De score van PISA

Het niet forceren van kinderen om te leren lezen is een spannend stap in een wereld waarin lezen en rekenen de heilige graal zijn van goed onderwijs. Kijk maar naar de ophef die ontstaat rondom de meest recente PISA-score. Iedereen die scholing serieus neemt duidt en bevraagt en analyseert zich een ongeluk om te kunnen verklaren waarom de scores van van leesvaardigheid zo drastisch zijn gekelderd.

“Als we kinderen nog aansluiting willen laten hebben bij de maatschappij moeten ze beter lezen!” “Een samenleving in verval!” Uitspraken die gekoppeld worden aan de recente leesvaardigheid score waarin mensen doen alsof goed kunnen lezen je een betrokken, waardevol mens maakt die iets toe te voegen heeft aan de wereld. Alsof je enkel kennis kunt vergaren door te lezen, alsof je niets kunt als je leesvaardigheid niet op orde is. Alsof samenleven een voldongen feit is en ieder mens zich aan dat feit moet aanpassen, in plaats van andersom.

De verbanden die gelegd worden tussen deze ‘slechte’ PISA score en smartphones, tablets en social media zijn niet aan te slepen. De verbanden tussen het pushen van kinderen om te leren lezen terwijl ze er niet aan toe zijn, terwijl ze er nul intrinsieke motivatie voor hebben en door de immens druk, concurrentie en toetsing die de rest van hun leven niet meer zullen ontwikkelen, worden niet gelegd.

Het idee dat een samenleving zich beweegt richting wat kinderen en jongeren nodig hebben, wie zij zijn en wat hun talenten zijn, in plaats van dat kinderen elke dag opnieuw geforceerd worden om te voldoen aan ontelbare vaststaande standaarden (niet alleen binnen leesonderwijs) van diezelfde samenleving komt in bijna niemand op. De holistisch blik ontbreekt volledig.

Wat nou als we kinderen zouden gaan erkennen als daadwerkelijke levende individuen met natuurlijke motivatie die nog te redden valt in plaats van tabletverslaafde scatter-plot-puntjes in een PISA-score die niet meer te redden zijn en waardoor we alleen nog maar meer standaarden creëren voor een volgende lichting? Wat zou er dan veranderen?