Deze blog schreef ik als column voor een onderwijsblad, echter werd het niet geplaatst. Ik vind het een waardevolle oproep voor verbinding, dus plaats ik het nu als blog op mijn site.
====
Vorige week had ik een afspraak staan om kinderen uit groep 7 te interviewen. De ouders hadden toestemming gegeven, de directeur was het er mee eens, de leerkracht had acht kinderen geselecteerd om mee te werken aan het gesprek, alles was geregeld. Toch lees je in deze blog niet de inhoud van de interviews terug, er staat geen enkele mening van een kind in, de stem van de leerling wordt niet tentoongesteld.
Ik heb me jarenlang als zelfstandig jongerenonderzoeker ingezet om de stem van de leerling serieus te laten klinken in het onderwijs. Praten met kinderen, niet over hen, dat was mijn belangrijkste drijfveer. De meningen van kinderen en jongeren over onderwijs, hun gedachtes en gevoelens optekenen en laten zien aan de school, de ouders of de rest van de wereld. De stem van de leerling moest centraal komen te staan bij alles wat in onderwijs gebeurt!
Vele gesprekken, soms individueel, soms in groepjes of groepen voerde ik met kinderen en jongeren. Ze deden altijd hun best om een mening te formuleren, om serieuze zaken aan te dragen. Ze genoten er van om gehoord te worden en vanuit verbinding bevraagd te worden. En dat is precies waar hem voor mij de crux zit, waarom ik niet, zoals gepland, met kinderen in gesprek ben gegaan voor deze blog. Want ik kan wel naar ze luisteren, ik kan ze horen en ik kan me met hen verbinden. Echter kan ik nooit die verbinding op papier doorgeven aan jou, de lezer.
Het zou makkelijk zijn en zelfs comfortabel om de uitkomsten van dat interview terug te kunnen lezen. Dan hoef je zelf niet in gesprek, dan wakker ik jouw nieuwsgierigheid niet aan, maar vervul ik die direct met mijn woorden. Dan hoef je geen tijd te maken om met je eigen klas in gesprek te gaan, want dan kun je hier lezen wat kinderen vinden van onderwijs. Is dat echt wat je nodig hebt; informatie over hoe kinderen ergens over denken? Kun jij mooier onderwijs maken als jij de mening van acht kinderen uit het zuiden des lands weet?
I’ve learned that people will forget what you said, they will forget what you did, but people will never forget how you made them feel. Maya Angelou
De enige manier om goed onderwijs te maken is door zelf met kinderen in verbinding te zijn. En in verbinding zijn, dat kan alleen van mens tot mens, daar hoef en kan ik niet tussen gaan zitten met informatie. Ik weet al hoe leuk het is om nieuwsgierig te zijn naar kinderen, hen te zien en naar ze te luisteren, om mij echt met hen te verbinden. Deze blog is dan ook een uitnodiging aan jou om dat ook te gaan ervaren. Wees nieuwsgierig, vraag, spring, zie, ontdek, verwonder, schrijf op, praat en luister, stel je open, laat los, houdt van.
Ik ben nog steeds van mening dat de stem van de leerling inderdaad veel centraler neergezet kan worden in onderwijs. Ik ben erachter gekomen dat ik als buitenstaander niet de stem van de leerling kan vertegenwoordigen. Ik had jullie in deze blog kunnen vertellen hoe leuk de kinderen uit groep 7 het vonden om met mij te praten, hoe nieuwsgierig ze naar mij waren en ik naar hen. Ik had hier de stem van de leerling centraal kunnen zetten. Maar dat doe ik niet, heel bewust. Want ik weet dat het echt horen van de stem en het echt zien van elk kind enkel kan ontstaat door in verbinding te treden. Als leerkracht die verbinding zelf durven opzoeken en ervaren, dat zijn de basisvoorwaarden voor mooi onderwijs!